FUNDACJA WSZECHNICY BUDOWLANEJ
OWEOB Promocja

Rynek budowlany i ceny w badaniach
oraz statystyce – kwiecień 2011
Budownictwo w pierwszym kwartale w 2011 roku
Prof. dr Zofia Bolkowska
Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa 

Podstawowe tendencje w gospodarce

PKB wzrastał w 2010  r. o 3,8% i pierwsze miesiące 2011 r. wskazują na utrzymywanie się wysokiego tempa wzrostu (wg wstępnych szacunków w 1 kwartale PKB może wzrosnąć o około 4,5%).

Po niskiej inflacji w połowie 2010 r. – obserwowano rosnące ceny towarów i usług  (powyżej górnej granicy celu inflacyjnego) już w końcu roku.  W 1 kwartale 2011 inflacja wynosiła 3,8%, a w marcu  4,3%.

Utrzymuje  się wysoki wzrost w produkcji sprzedanej przemysłu;  9,2%  w 1 kwartale 2011. Odnotowano wzrost sprzedaży detalicznej o 6% po 3 miesiącach 2011 (rok temu sprzedaż  była wyższa o 0,3%). Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw zwiększyło się w 1 kwartale 2011  o 4,1%, ale nie wpłynęło to na zahamowanie wzrostu bezrobocia, które wynosiło  13,1%  w marcu 2011. Zagrożeniem rozwoju jest wysoki  deficyt  finansów publicznych (w 2010 r. 55% PKB)

W budownictwie coraz więcej optymizmu ale  ocena przyszłej sytuacji na podstawie danych po 3 miesiącach 2011 r. – nadal ostrożna. W 2010 r. odnotowano zwiększające się opóźnienia robót w budownictwie (głównie infrastrukturalnym i drogowym). W 1 kwartale 2011 obserwujemy wysokie wskaźniki wzrostu w sektorze budownictwa (18,8%). Wysokie wskaźniki wzrostu są w znaczniej mierze „efektem statystycznym” (wzrost liczony jest  do bardzo niskiego poziomu roku ubiegłego, kiedy były wyjątkowo trudne warunki atmosferyczne).

Porównanie wolumenu robót budowlanych małych przedsiębiorstw (zatrudniających mniej niż 9 osób) z danymi z lat wcześniejszych wskazuje, że małe przedsiębiorstwa osiągają relatywnie wysoki poziom produkcji. Czy oznacza to, że pomimo niekorzystnych ocen koniunktury przez małe firmy  - w obecnych warunkach „dają sobie radę” lepiej niż większe? Wskazuje na to wzrost  robót budowlanych remontowych  (22,9%). Odnotować należy, że wolumen robót budowlanych w 2011 r. w  przedsiębiorstwach > 9 osób jak też małych był wprawdzie wyższy niż w 2010 ale zaledwie osiągał poziom z  2008 i 2009 roku.

Miesięczny wolumen robót budowlanych w cenach bieżących w okresie styczeń-marzec w mln zł cen bieżących

Wzrost/spadek w budownictwie (w %) w styczniu, lutym i marcu 2010 i 2011

Statystyczny wzrost w pierwszym kwartale 2011 do 2010 we wszystkich podstawowych rodzajach robót budowlanych  był wyższy niż rok temu, ale liczony jest do bardzo niskiego poziomu roku ubiegłego.

Jeżeli porównujemy dane 2011 do 2009  (był to rok „dobry” dla budownictwa) to  w 1 kwartale tylko realizacja budynków osiąga niższy poziom niż przed 2 laty.

Podstawowe rodzaje robót budowlanych  w mln zł cen bieżących  w 1 kwartale 2009, 2010 i 2011

Ożywienie inwestycyjne w budownictwie  mieszkaniowym, chociaż początek roku zapowiadał  większy „ruch” inwestycyjny…

W 1 kwartale utrzymuje się obserwowana już w drugiej połowie ubiegłego roku zwiększona aktywność inwestycyjna  w budownictwie zarówno developerskim jak też inwestorów indywidualnych.

Jeszcze nie przekłada się to na liczbę mieszkań oddawanych do użytkowania.

Jeżeli  tendencja  aktywności inwestycyjnej utrzyma się – to należy oczekiwać wzrostu mieszkań oddawanych do użytkowania.

Rozpoczyna się więcej mieszkań niż rok temu W  1 kwartale  2011

Rozpoczęto o 13,6% więcej mieszkań  ogółem
Indywidualne o 16,6%  więcej
Developerzy o 14,5%  więcej

Mieszkania oddane do użytku w tys.

W  1 kwartale 2011 r. oddano do użytku  o 18,4% mniej mieszkań  ogółem
Indywidualne o 4,6% więcej
Developerzy o 38,6%  mniej

Oceny koniunktury w budownictwie były w kwietniu po raz pierwszy w tym roku dodatnie

W  styczniu  2011 poprawę koniunktury  sygnalizowało  13% przedsiębiorstw , a jej pogorszenie  28%.

W lutym 2011  poprawę koniunktury sygnalizowało 16% firm, pogorszenie 25%.

W marcu 2011  poprawę koniunktury sygnalizowało 19% firm, pogorszenie 24%.

W kwietniu  2011  poprawę koniunktury sygnalizowało 21,1% firm, pogorszenie 20,4%.

Co przeszkadza przedsiębiorcom najbardziej…

• Wysokie koszty zatrudnienia
• Konkurencja trzyma się mocno
• Coraz mniej narzeka na brak popytu
• Rosną koszty materiałów
• Prawie co trzeciej firmie przeszkadzają warunki atmosferyczne a co piątej brak wykwalifikowanych pracowników

Bariery wzrostu budownictwa wg badań ankietowych w % deklaracji  marcu i kwietniu 2011

Najwięcej  (55%) -  koszty zatrudnienia, konkurencja
Nieco mniej (41%) - brak popytu  i warunki atmosferyczne
Rośnie bariera  kosztów materiałowych (36%)
Przedsiębiorstwa nie sygnalizują trudności organizacyjnych ani braku finansowania zadań.

Zmiany w zatrudnieniu i płacach

• W okresie styczeń-marzec 2011 wzrost zatrudnienia w budownictwe wynosił 8,4%, a wzrost średnich płac 4,3% (największy wzrost płac 9,8% odnotowano w przedsiębiorstwach realizujących roboty infrastrukturalne). Może to oznaczać przygotowanie do zwiększenia zakresu robót w najbliższych miesiącach.
• Nieco większy niz w lutym zanotowano w marcu 2011 wzrost cen produkcji budowlanej (0,6%).

W podsumowaniu roku 2010 w budownictwie prognozowano….

Budownictwo ma do zrealizowania olbrzymie zadania, głównie infrastrukturalne (w tym budowa dróg i autostrad). Jeżeli zadania te byłyby (w trybie „przyśpieszonym”) realizowanie, to zatrudnienie mogłoby wzrastać, szczególnie w grupie przedsiębiorstw specjalizujących się w budownictwie drogowym – te prognozy potwierdzają się.

Zatrudnienie wzrasta, coraz większe przyspieszenie robót  obserwuje się w kolejnych miesiącach 1 kwartału 2011, Są to sygnały spodziewanego wzrostu…

Wzrost płac w sektorze przedsiębiorstw i w budownictwie  w % 

Zmiany cen produkcji budowlanej i materiałów stosowanych w budownictwie - ceny materiałów rosną

Wskaźniki średnie wg. GUS

Za wcześnie jeszcze aby przedstawić prognozy na 2011 rok.

Początek roku w budownictwie zawsze charakteryzuje się niższą produkcją.

W tym roku  warunki atmosferyczne były dobre  i wzrost w 1 kwartale 2011 jest bardzo wysoki, głównie w robotach infrastrukturalnych.

Dane za 1 kwartał wskazują, że są szanse na przyspieszenie wzrostu produkcji budowlanej, zmniejszenie opóźnień w realizacji projektów drogowych i infrastrukturalnych.

Mineralne materiały budowlane

Po 3 miesiącach 2011 roku

Wzrost produkcji w przemyśle materiałów  budowlanych w 1 kwartale 2011 był bardzo wysoki, ale liczony  do niskiej bazy  roku ubiegłego.

Po 12 miesiącach  2010 produkcja sprzedana wzrosła o 16,9%.

• Jeszcze w okresie pierwszych miesięcy 2010 r. nadal  produkcja była niższa niż rok temu, ale od marca rozpoczął się wzrost.
• W styczniu 2011 r.  mineralne materiały budowlane osiągnęły w porównaniu do stycznia 2010 r. bardzo wysoki ponad 40%  wzrost,  w lutym  34,8%, w marcu  19,3%.
• W 1 kwartale 2011 wzrost wynosił 29,9%.

Mineralne materiały budowlane

Wahania miesięcznego tempa zmian przy tendencji wzrostu

Wartość produkcji mineralnych materiałów budowlanych w 1 kwartale  2008 – 2011 w mld zł cen bieżących

W  1 kwartale  2011 wolumen produkcji sprzedanej mineralnych materiałów budowlanych  (w cenach bieżących, przy spadku cen)  wyższy był w porównaniu z latami 2009 i 2010 (były to lata bardzo „słabe”),  ale zbliżył się  do wysokiego poziomu 2008 r.

Zahamowań spadek cen mineralnych materiałów budowlanych

Ilość produkcji wybranych grup materiałów budowlanych w 2010 r.  do  roku ubiegłego w %

Wzrost ilości produkcji wybranych grup materiałów budowlanych  w 1 kwartale 2011 do 1 kwartału 2010 w %

Statystyczny wzrost w pierwszych 3 miesiącach  2011 mineralnych materiałów budowlanych  pozwala na ostrożną ocenę trwałego wzrostu.

Wzrost  w  okresie styczeń – marzec  2011 do  roku 2010  był wysoki  29,9%.  O prawie 20% wzrosła produkcja marca do poprzedniego roku.

W ilości podstawowych materiałów  we wszystkich rodzajach  po 3 miesiącach 2011 uzyskano wysoki wzrost.

prof. Z. Bolkowska

PIERWSZY KWARTAŁ  2011 OCENIANY JEST POZYTYWNIE W GOSPODARCE

Korzystne wskaźniki w gospodarce:

• PKB wzrastał w 2010  r. o 3,8% i pierwsze miesiące 2011 r. wskazują na utrzymywanie się wysokiego tempa wzrostu. (wg wstępnych szacunków w 1 kwartale PKB może wzrosnąć o około 4,5%).
• Utrzymuje się stabilny i wysoki wzrost w przemyśle, chociaż w marcu produkcja wzrosła poniżej oczekiwań; w 1 kwartale 2011 wzrost wynosił 9,2%, w marcu  7%.
• Na dobre wskaźniki w przemyśle wpływa rosnący eksport
• Korzystnie należy oceniać coraz lepsze wyniki w budownictwie, chociaż 1 kwartał (wzrost 18%) nie jest typowy dla działalności budowlanej. Ponadto 1 kwartał 2011 jest porównywano do bardzo niskich wskaźników roku ubiegłego.
• Odnotowano wyższą niż rok temu rentowność przedsiębiorstw.
• Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw zwiększyło się w 1 kwartale 2011  o 4,1%, ale w niewielkim stopniu wpłynęło to na zahamowanie wzrostu bezrobocia, które wynosiło  13,1%  w marcu 2011 (w lutym 13,2%). W 1 kwartale 2011 średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło o 4,1%.

Czynniki, które mogą opóźnić wzrost gospodarczy

• Wysoki dług sektora publicznego wynoszący 55% PKB w 2010 r.
• Nadal wysoki deficyt budżetowy w 1 kwartale 2011 (ale niższy niż rok temu ).
• Nie odnotowano na razie wzrostu inwestycji.
• Po niskiej inflacji w połowie 2010 r. – obserwowano już w końcu roku rosnące ceny towarów i usług  (powyżej górnej granicy celu inflacyjnego).  W 1 kwartale 2011 inflacja wynosiła 3,8%, a w marcu  4,3%.

Opracowała prof. Z. Bolkowska
27.04.2011