Jeszcze do niedawna miasto przemysłowe – teraz stawia przede wszystkim na młodość, rozrywkę i edukację. Kielce – wraz z realizacją autorskiego projektu rewitalizacji, zmieniają swoje oblicze. Stolica województwa świętokrzyskiego na oczach mieszkańców przechodzi lifting – zarówno w sferze architektonicznej, ale również na płaszczyźnie społecznej.

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu Kielce uchodziły za poprawnie działające centrum przemysłowe z historyczną tradycją wydobywczą: rudy metali kolorowych oraz żelaza i kamienia budowlanego. Po wojnie na obszarze tym zaczął również rozwijać się przemysł metalurgiczny i budowlany. Miasto jednak, wraz z kolejnymi transformacjami gospodarczo-politycznymi, jak większość podobnych, przyjęło na siebie ciężar tych zmian. Według pochodzącego z 2007 roku dokumentu: „LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI OBSZARÓW MIEJSKICH, POPRZEMYSŁOWYCH I POWOJSKOWYCH W MIEŚCIE KIELCE” od 1995 roku do 2003 w mieście zmalała liczba przedsiębiorstw państwowych z 66 do 22. Tym samym, mimo widocznego rozwoju sektora prywatnego, znacząco wzrosła liczba bezrobotnych mieszkańców. Problem dotknął przede wszystkim osoby młode w wieku 18-34 lata. Włodarze samorządu dostrzegli również, że duża część absolwentów po zakończeniu edukacji emigrowała ze swojej lokalnej ojczyzny – prawdopodobnie nie odnajdując w niej satysfakcjonujących perspektyw zawodowych oraz możliwości realizowania pasji. Analiza ówczesnej sytuacji i przeprowadzone konsultacje społeczne doprowadziły więc w efekcie do opracowania w 2004 roku programu rewitalizacji Kielc i naniesienia na niego korekty w 2007 roku. Samorządowcy uznali wówczas, że w ramach rewitalizacji mieszkańcy oraz odwiedzający Kielce mają w znaczący sposób oczuć różnicę w wyglądzie i życiu miasta. - Zarówno obszary przeznaczone do rewitalizacji, jak i zaplanowane w nich działania, celowo wpisują się w główny nurt realizacji wszystkich strategicznych celów rozwojowych miasta – nie są więc, jak to często bywa, typowymi działaniami uzupełniającymi inne inwestycje na zasadzie interwencji naprawczej w obszarach zdegradowanych. Miasto Kielce stawia głownie na rozwój jakościowy, niekoniecznie ilościowy, rozumiany jako powiększanie terenów zurbanizowanych i zwiększenie ilości ludności – tłumaczy Artur Hajdorowicz, dyrektor Biura Planowania Przestrzennego UM Kielce i jednocześnie pełnomocnik prezydenta miasta ds. Rewitalizacji Miasta.

Kielce mają być trendy

W ramach programu rewitalizacji wyznaczono trzy główne grupy: obszar zabytkowego śródmieścia, obszar sportowo – rekreacyjny, czyli rejon zalewu kieleckiego oraz przedwojennego założenia tzw. Stadion-Ogród, a także tereny poprzemysłowe dawnych kamieniołomów, obecnie objęte formami ochrony przyrody. Mapa działań uwzględnia oczekiwania mieszkańców i wizję wykreowania Kielc na ośrodek modny i chętnie odwiedzany przez turystów z Polski i z zagranicy. Ma tak się stać, dzięki rozwijanym, równocześnie z architektonicznym liftingiem, czterem głównym filarom promocyjno-społecznym. Włodarze postawili na organizację międzynarodowych targów, dzięki którym widać faktycznie dynamicznie rozwijający się od kilku lat rynek gastronomiczny i hotelarski. Nacisk położono również na edukację oraz szkolnictwo wyższe promując innowacyjność a także nowe technologie. Dzisiaj skutkuje to powiększającą się liczbą żaków. Obecnie w Kielcach studiuje 50 tys. studentów uczelni państwowych oraz prywatnych. Dla nich, dla pozostałych mieszkańców, ale również, a może nawet przede wszystkim właśnie dla turystów tworzone są specjalne programy wspierające sport, rekreację turystykę i kulturę. - Ogólnie rzecz biorąc można stwierdzić, że przyszłość miasta i powodzenie jego mieszkańców oparta jest na odwiedzających gościach, którymi są uczestnicy targów, studenci, turyści, uczestnicy imprez sportowych i kulturalnych – wyjaśnia Artur Hajdorowicz.

Turyści i aktywnie żyjący mieszkańcy – właśnie m.in. oni są wynikiem i jednocześnie przyczyną prowadzonej rewitalizacji.

Jak zmienia się miasto?

Główne cele przy prowadzonych pracach koncentrują się z jednej strony na stworzeniu komfortowej strefy tzw. ruchu spokojnego, a z drugiej strony powołaniu do życia nowych podmiotów kulturalnych i sportowych. Oznacza to, że inwestorzy chcą, aby centrum Kielc stało się miejscem przyjaznym dla pieszych i rowerzystów. Obszar śródmieścia ma stanowić połączoną deptakami i ścieżkami rowerowymi swoistą wyspę, po której swobodnie będą mogli się przemieszczać turyści i klienci zlokalizowanych na tym terenie obiektów. Łącznie w ramach Programu Rewitalizacji Kielc na lata 2004-2006, czyli w pierwszym okresie programowania finansowego, zabudżetowano na ten cel ponad 158 mln złotych. W ciągu tych dwóch lat centrum Kielc doszło do zauważalnych zmian, m.in. przebudowano deptak śródmiejski, czyli ulicę Sienkiewicza. Wybudowany został również Plac Artystów a także Muzeum Zabawek i Zabawy przy Pl. Wolności oraz przebudowano Pl. Św. Wojciecha. Natomiast w obszarze „Stadion-Ogród” Kielce, jako pierwsze w kraju, wybudowały nowoczesny stadion piłkarski i wielofunkcyjną halę sportowo-widowiskową. W tym czasie powstała również sieć ścieżek rowerowych. - Pomimo wsparcia unijnego na poziomie dużo niższym od obecnego, udało się zrealizować ponad 80% planowanych wówczas inwestycji – dodaje Artur Hajdorowicz. W latach 2007 – 2013 na rewitalizację przeznaczono ponad 224 mln złotych, z czego 86,5 mln zł pochłonie obszar śródmiejski. Jak podaje urząd miasta, większość planowanych inwestycji albo już się zakończyła, albo właśnie jest w trakcie realizacji. Do tej pory oddano do użytku przebudowany Amfiteatr Kadzielnia, nowy parking wielopoziomowy na Pl. Konstytucji, który jest kluczowym punktem dla wprowadzenia ruchu uspokojonego w zabytkowym śródmieściu a także galerię handlową dla drobnych kupców przy ul Planty. Kolejnym widocznym etapem będzie zakończenie przebudowy płyty zabytkowego Rynku i okolicznych alejek, a także ogromne zmiany w komunikacji drogowej.

Zmiana ruchu w Kielcach

W ciągu najbliższych 2 lat diametralnie zmieni się system komunikacji samochodowej w jądrze miasta, w myśl ustąpienia pierwszeństwa pieszym. Przebudowane zostanie skrzyżowanie ul. Nowy Świat z aleją IX Wieków Kielc, a także modyfikacji ulegnie ulica Warszawska na odcinku od alei IX Wieków Kielc do Rynku. Zmodernizowanych zostanie również pięć kolejnych ulic śródmiejskich, dotyczy to ulicy: Planty, Leśna, Wesoła, Czerwonego Krzyża, Mickiewicza. Powstanie również nowa śródmiejska jezdnia , Nowosilniczna, która będzie biec od ul. Warszawskiej do Pl. Św.Wojciecha. – Przywrócimy również przestrzeń publiczną przy Wojewódzkim Domu Kultury w Kielc wraz z otwarciem komunikacyjnym tego rejonu miasta. Dotyczyć będzie to przebudowy Placu Marszałka J. Piłsudskiego oraz przedłużenia ul. Krakowskiej do ul. Wojska Polskiego – wymienia Artur Hajdorowicz.

Korona Kielce – musi pasować

Przy tak ogromnym wysiłku włożonym w poprawę wizerunku, restrykcyjna polityka władz lokalnych wobec pojawiających się w mieście inwestorów nie jest żadnym zaskoczeniem. Idealnym przykładem tej sytuacji jest kwestia budowanego właśnie centrum Korona Kielce. Galeria, choć powstaje nie w ścisłym obszarze rewitalizacji, sąsiadując z nim musi spełniać oczekiwania lokalnego gospodarza. Kiedy więc w 2008 roku zaktualizowano dokument strategiczny: „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Kielce” dokładnie sprecyzowano  warunki współpracy między miastem i inwestorem, czyli spółką Church Land Development. - Działka przy ul. Warszawskiej i Polnej przeznaczona została pod „galerię handlową”, ze ścisłą definicją tego pojęcia oraz szeregiem wymogów urbanistyczno-architektonicznych mających zagwarantować wysoką jakość przestrzeni i architektury – tłumaczy Artur Hajdorowicz. W rezultacie, na przestrzeni kilku lat opracowano aż siedem różnych koncepcji architektonicznych, uwzględniając głosy miasta. - Ocena wszystkich tych wizji oraz wizualizacji zestawionych w porządku chronologicznym jest niezwykle interesująca i pokazująca bezprecedensowy w Kielcach wysiłek projektowy obu stron w celu osiągnięcia przestrzeni najwyższej jakości – podsumowuje wynik współpracy między galerią Korona Kielce i Urzędem Miasta, pełnomocnik prezydenta ds. rewitalizacji Kielc. – Rozpoczynając rozmowy od początku przyjmowaliśmy sugestie docierające do nas z magistratu kieleckiego. Zależało nam na tym, aby wchodząc do miasta na prawach gościa, stać się z biegiem czasu podmiotem ściśle utożsamianym z miejscem i mieszkańcami, dlatego staraliśmy się na bieżąco i elastycznie modyfikować koncept – przyznaje Michał Tur, manager ds. marketingu Galerii Korona Kielce. W efekcie już w przyszłym roku w mieście otwarta zostanie wyjątkowa budowa. Twórcą projektu jest pracownia architektoniczna Bose International  Planning & Architecture, której budynki stoją w wielu krajach na całym świecie. W przypadku centrum Korona Kielce projektanci połączyli dwie najistotniejsze idee, zlokalizowana w centrum miasta galeria ma nie rozsadzać pierzei ulicznych i jednocześnie  ma eksponować swój wyjątkowy charakter. Dlatego właśnie budynek otrzymał tak wyjątkowe „opakowanie”, czyli ażurowy ekran, dla którego inspiracją była korona w herbie Kielc.