Prawidłowe wykonanie wentylacji połaci dachowej jest jednym z najważniejszych zadań podczas budowy dachu.  Właściwie skonstruowany system zależy od prawidłowego montażu kalenicy, okapu – oraz pozostawienia odpowiedniego kanału wentylacyjnego.

Kanał wentylacyjny – podstawa systemu

Kanał wentylacyjny, a więc przestrzeń pomiędzy pokryciem a folią dachową ma swój początek w okapie, a zakończenie w kalenicy czyli w miejscu połączenie dwóch połaci dachowych w najwyższym punkcie dachu. Kalenica zatem  stanowi wylot z kanału wentylacyjnego dzięki czemu będzie możliwa odpowiednia cyrkulacja powietrza i wyprowadzenie na zewnątrz gromadzącej się pod połacią wilgoci bez szkody dla budynku.

Pusta przestrzeń wewnątrz pokrycia dachowego, zwana również kanałem wentylacyjnym,  powstaje wskutek zastosowania rusztu z łat i kontrłat, czyli kraty układanej z drewnianych listew nad powierzchnią folii dachowej, a następnie stanowiącej podstawę układanych rzędami dachówek. Kanał wentylacyjny należy pozostawić zarówno w przypadku kiedy korzystamy z membrany dachowej, jak również w sytuacji, gdy zastosowane jest deskowanie. Okap wykonuje się jednak jeszcze przed układaniem dachówki – powodowane jest to wymogiem bardzo dokładnego przygotowania tej części dachu, która później będzie trudno dostępna. Podstawą  jest pozostawienie w dolnej jego części wlotów powietrza w postaci szczelin, przez które powietrze będzie miało swobodny wlot oraz przemieszczając się w stronę kalenicy dachu, a tym samym w trybie ciągłym przewietrzać będzie całą przestrzeń pod wykonanym z dachówek ostatecznym pokryciem. Otwór wentylacyjny w okapie powinien mieć określoną wielkość – fachowcy zalecają, by stanowiła ona co najmniej 0,2% powierzchni dachu w okapie, jednak nie mniej niż 200 cm² na jeden metr okapu, co daje szczelinę o przeciętnej szerokości ok. 2 cm.

Okap – newralgiczny punkt

Okap to dolna część dachu wystająca poza obrys bryły budynku, której podstawową funkcją jest odprowadzanie wody z deszczu i topniejącego śniegu z dala od ścian zewnętrznych do systemy rynnowego oraz ochrona elewacji przed opadami. Podczas prowadzenia prac dekarskich należy pamiętać również o tym, że poza wyposażeniem w rynnę ta wystająca część dachu ma także inną ważną funkcję, którą jest odprowadzenie ewentualnych skroplin z warstwy wstępnego krycia na pas nadrynnowy lub podrynnowy. Podczas wykonywania tej części dachu należy pamiętać o prawidłowo zaprojektowanej i wykonanej wentylacji połaci dachowej. Wlot do kanału wentylacyjnego znajduje się w okapie, a poprawne wykonanie osiągniemy stosując elementy wentylacyjne jak grzebień okapu z kratką wentylacyjną czy też taśma wentylacyjna, oferowane przez firmę BRAAS.

Wilgoć wewnątrz dachu – czym to grozi?

Gromadzenie się wilgoci pod wykonaną z dachówek połacią jest zjawiskiem całkowicie naturalnym, powodowanym przede wszystkim czynnikami atmosferycznymi. Jej źródłem jest najczęściej, szczególnie przy niskich temperaturach, kondensująca się para wodna, również ta pochodząca z wnętrza domu bądź woda z ewentualnych przecieków lub roztopionego śniegi który został wdmuchnięty pod dachówki. Zbierająca się w ten sposób wilgoć w wyniku pochyłości dachu spływa w kierunku okapu bądź gromadzi się na poziomej przegrodzie. - Jeśli nie umożliwimy jej wydostania się na zewnątrz, może to grozić poważnymi konsekwencjami dla dachu, a także naszego domu. Najczęstszymi skutkami takiego zaniedbania jest osłabienie konstrukcji więźby dachowej, zmniejszenie właściwości termoizolacyjnych użytych materiałów, a nawet – poważne zawilgocenie materiałów budowlanych – mówi Jacek Święty z firmy ISO-BAU lauret ogólnopolskiego progamu branżowego SUPERDEKARZ.

Jakie materiały?

Wykonując okap dachowy na budynku warto kierować się wskazówkami fachowców, którzy szczegółowo wyjaśniają kolejność oraz sposób przeprowadzenia poszczególnych etapów pracy. Należy wziąć pod uwagę zarówno odpowiedni montaż rynien jak i łat, na których umieszczona będzie dachówka.  
 
Powstała szczelina wentylacyjna w prawidłowo wykonanym okapie powinna również stanowić zabezpieczenie przez które pod pokrycie nie przedostaną się ptaki czy większe owady. Do tego celu doskonale nadają się takie produkty jak  taśma wentylacyjna oraz kratka wentylacyjna. - Ta ostatnia występuje również w wersji z grzebieniem okapu, znanym także pod nazwą 'wróblówki', który skutecznie uchroni dach przed  przedostawaniem się ptaków pod połać. Rozwiązanie to najczęściej stosuje się na etapie montażu pasa nadrynnowego oraz kontrłat i łat, tuż przed układaniem dachówki – mówi Jacek Święty.

Dachówka wentylacyjna – wsparcie dla wentylacji połaci

W przypadku, kiedy mamy do czynienia ze skomplikowanym dachem ze zróżnicowanymi płaszczyznami połaci oraz lukarnami warto zastosować podczas budowy dachu dachówki wentylacyjne. Należy zamontować je w miejscach w których zakłócony zostaje kanał wentylacyjny np. w przypadku kiedy montujemy okno między krokwiami i tym samym staje się ono barierą dla przepływu powietrza z okapu do kalenicy, zaleca się montaż dachówki pod i nad oknem.

Błędy i niedopatrzenia – problemy na lata

Najgroźniejszym błędem, popełnianym przez niewykwalifikowanych wykonawców, jest całkowite zamknięcie przestrzeni pod dachem, a tym samym zablokowanie przepływu wentylującego powietrza oraz złe skierowanie skroplin i ewentualnych przecieków. Dostęp powietrza pod pokrycie blokuje również często źle położona blacha obróbkowa. Podobnie – włożona bezpośrednio do rynny membrana dachowa często ulega zniszczeniu pod wpływem UV.

Właściwie wykonany dach w każdej swojej części to jedna z najważniejszych prac budowlanych, stanowiących o trwałości oraz jakości całego budynku. Warto poświęcić mu szczególną uwagę, przyglądając się pracom wykonawców bądź solidnie sprawdzając poziom wykonania pokrycia w domu kupowanym od dewelopera bądź od poprzedniego właściciela.