Określenie „parki technologiczne” w ostatnich latach zyskuje znacznie na popularności, szczególnie wśród małych i mikroprzedsiębiorstw.

Czym jednak są parki technologiczne oraz jakie są ich cechy charakterystyczne?

Parki technologiczne to zorganizowane podmioty, których głównym celem jest wspieranie rozwoju przedsiębiorstw działających w szczególności w branżach innowacyjnych oraz oferujących zaawansowane technologicznie produkty bądź usługi.

Parki realizują wyżej wymienione funkcje poprzez:

a) zapewnianie firmom przestrzeni do prowadzenia działalności gospodarczej (powierzchnia biurowa, magazyny, hale produkcyjne),
b) udostępnianie szeregu usług wspierających ich działalność (księgowość, marketing),
c ) pośredniczenie w kontaktach między środowiskiem akademickim a ludźmi biznesu,
d) dostarczanie usług doradczych związanych z transferem i komercjalizacją wiedzy.

Parki technologiczne, działając pomiędzy biznesem a ośrodkami naukowymi, są efektywnym narzędziem transferu i wykorzystania nowoczesnych technologii. Dzięki temu przyczyniają się do rozwoju w szczególności małych i średnich firm, co w efekcie prowadzi do powstania nowych miejsc pracy. W zależności od skali prowadzonej działalności, efekty takich działań widoczne mogą być w wymiarze lokalnym lub regionalnym.

Według definicji zawartej w Ustawie park technologiczny to podmiot służący finansowym wsparciem inwestycji jako zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami, na którym oferowane są przedsiębiorcom, wykorzystującym nowoczesne technologie, usługi w zakresie:

a) doradztwa w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorstw,
b) transferu technologii,
c) przekształcania wyników badań naukowych i prac rozwojowych w innowacje technologiczne,
d) tworzenie korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej przez korzystanie z nieruchomości i infrastruktury technicznej.

Międzynarodowe Stowarzyszenie Parków Naukowych (ang. International Association of Science Parks - IASP) definiuje park technologiczny jako organizację zarządzaną przez wyspecjalizowanych profesjonalistów, której celem nadrzędnym jest wzrost zamożności danej społeczności poprzez promocję kultury innowacyjnej oraz konkurencyjności własnych przedsiębiorstw i instytucji opartych na wiedzy.

Na uwagę zasługuje także idea parku technologicznego, propagowana przez Agencję Rozwoju Przemysłu. Według tej definicji park technologiczny jest to zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi w rozumieniu art. 3 pkt 4 Ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o Komitecie Badań Naukowych.

Mimo wielu podobieństw, parki technologiczne są grupą podmiotów bardzo zróżnicowanych w swoim nazewnictwie. Terminem „park technologiczny” określa się podmioty w praktyce prowadzące różną działalność. Są to w szczególności parki badawcze, naukowe, naukowo-badawcze, naukowo-technologiczne, przemysłowo-technologiczne oraz technopole.

Podział parków technologicznych wynika przede wszystkim z profilu branży parku, systemu organizacji parku oraz uwarunkowań regionalnych. Istotnym elementem w tym aspekcie jest również podmiot, który utworzył park (szkoła wyższa, samorząd terytorialny, instytucja otoczenia biznesu-stowarzyszenie, fundacja).

Stąd też należałoby wyróżnić podział na 2 zasadnicze kategorie parków:

a) parki naukowe (badawcze) – tworzone z inicjatywy ośrodków naukowych, powiązane z konkretną uczelnią i ukierunkowane na transfer wiedzy badawczo-rozwojowej,
b) parki technologiczne – rozwijane głównie z inicjatywy władz samorządowych, zorientowane na pozyskiwanie inwestorów zewnętrznych i skupienie potencjału badawczego w regionie.

W praktyce duża część parków w Polsce łączy cechy parku technologicznego i naukowego. Z jednej strony parki są instytucjami o silnych powiązaniach ze środowiskiem naukowym i zorientowanych na promowanie działań badawczych, a z drugiej wpierają przedsiębiorczość. Istnieje także grupa parków o profilu wyraźnie przemysłowym, których działania skupione są na pozyskiwaniu inwestorów i udostępnianiu im infrastruktury niezbędnej do prowadzenia działalności gospodarczej.

Według podziału przeprowadzonego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości parki w Polsce można zakwalifikować do trzech grup:

A) PARK TECHNOLOGICZNY – zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą znajdującą się na nich, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami. Podstawowym elementem działalności parku technologicznego jest zapewnienie warunków umożliwiających ścisłą współpracę między lokalnymi ośrodkami naukowymi a przedsiębiorstwami zorientowanymi innowacyjnie.
B) PARK NAUKOWY – instytucja zarządzana przez specjalistów, których głównym celem jest promowanie kultury innowacyjnej oraz konkurencyjności instytutów naukowo-badawczych i firm zrzeszonych w parku. Park zarządza procesem przepływu wiedzy i technologii między uczelniami, instytucjami naukowo-badawczymi i przedsiębiorstwami. Park naukowy pełni funkcje zbliżone do parku technologicznego, jednak produkcja w nim prowadzona ogranicza się do produkcji prototypowej.
C) PARK PRZEMYSŁOWY – zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, umożliwiający prowadzenie działalności gospodarczej na preferencyjnych warunkach. Polskie parki przemysłowe mają przede wszystkim przyciągać inwestorów tworzących nowe miejsca pracy, co przyczynić się ma do amortyzacji skutków restrukturyzacji przemysłu.

Autor: Eliza Smyrgała, redaktor portalu IPO.pl