Jeśli chcemy zapewnić jednolitość koloru i wiązania cegieł na całej elewacji budynku, najlepiej zdecydować się na wykonanie nadproży murowanych i zbrojonych na budowie. W ten sposób otwory okienne zostaną wykonane z tych samych cegieł co cała fasada i idealnie ukryją się w elewacji.

Popatrzmy na zamieszone obok zdjęcia – można powiedzieć, że nadproża całkowicie „zniknęły” w elewacjach. Cegły ułożono poziomo, żadnej nie docinano, nie widać także żadnych elementów wzmacniających. Całe mocowanie nadproża ukryte jest bowiem wewnątrz spoin – w zaprawie pomiędzy cegłami.

Użyto w tym celu gotowego zbrojenia typu Murfor, składającego się ze specjalnie zaprojektowanych kratowniczek (dwa równoległe pręty połączone trzecim wygiętym sinusoidalnie) oraz specjalnych strzemion. Takie rozwiązanie pozwala w bardzo estetyczny sposób przesklepiać otwory o rozpiętości do kilku metrów znacznie ułatwiając życie majstra i murarza. Kratowniczki i strzemiona wykonane są ze stali wysokiej jakości, dzięki czemu mają niewielką średnicę, co pozwala ułożyć je w cienkich spoinach ściany elewacyjnej i dobrze otulić zaprawą.

To odróżnia system Murfor od zwykłych prętów zbrojeniowych, które mogą rdzewieć nie tylko z powodu niskiej jakości stali, ale także braku odpowiedniego otulenia zaprawą. A rdzawe i trudne do usunięcia wykwity szybko zostaną zauważone na elewacji i możemy spodziewać się reklamacji. Poza tym pojedyncze, nie powiązane ze sobą pręty nie zapewnią właściwej pracy muru, mogą wręcz wpłynąć na niego negatywnie, powodując pękanie w płaszczyźnie pionowej.

Jeśli murować, to jak?

Nadproże murowane wbrew tradycyjnej nazwie również może zostać wykonane nowocześnie i „systemowo”. Należy użyć w tym celu gotowego zbrojenia typu Murfor(1), składającego się kratowniczek i strzemion. Kratowniczkę układamy w pierwszej i drugiej poziomej spoinie nadproża(3), natomiast strzemiona umieszczamy w spoinach poziomych pierwszej warstwy. Takie rozwiązanie zastępuje belkę prefabrykowaną i pozwala w bardzo estetyczny sposób przesklepiać otwory o rozpiętości do kilku metrów - tak, że na zewnątrz widać tylko cegłę elewacyjną i spoiny. Zależnie od sposobu ułożenia cegieł używamy strzemion krótkich lub długich.

Podstawowe wiadomości i zasady(2), o których należy pamiętać projektując i budując elewacyjne nadproża murowane:

• nadproże nie może być zbyt niskie w stosunku do rozpiętości, a ze względu na sposób pracy belki murowanej (w jej strefie rozciąganej umieszczamy zbrojenie nadproża), konieczne jest zaazbrojenie kratowniczką także w strefie ściskanej - w 4-6 spoinie ponad otworem,
• minimalne oparcie kratowniczki na filarku: 25 cm,
• zaleca się przezbrojenie dwóch warstw pod otworem w celu eliminacji naprężeń na styku filarków z nieobciążoną strefą podokienną,
• w przypadku nadproży dłuższych niż 2,5 m, kratowniczki łączy się na
zakładkę ok. 25 cm, połączenia muszą wypadać między 1/3 a 1/4 rozpiętości otworu,
• w pierwszej warstwie cegieł, w spoinach pionowych pomiędzy cegłami
umieszczamy specjalne strzemiona,
• strzemiona wkładamy co 25 cm - w każdej spoinie pionowej, w przypadku układania cegieł na płask (na podstawie) i w co trzeciej spoinie, w przypadku cegieł układanych na sztorc (na główce),
• strzemiona muszą być zawsze umieszczone w skrajnych spoinach nadproża.

Wszelkie dane zawierające zestawienia i sposób rozmieszczenia elementów niezbędnych do wykonania nadproży murowanych, w zależności od rozpiętości otworów, udostępniają systemodawcy i dystrybutorzy materiałów budowlanych.

Uwaga!

W sytuacjach szczególnych, np. gdy zachwiane są proporcje wysokości muru nad nadprożem do wysokości okna, po krawędzi okna prowadzona jest dylatacja, w oknach narożnych - nie można użyć zbrojenia standardowo. Istnieją jednak odpowiednie rozwiązania, np. użycie dodatkowych wieszaków, kątowników czy konsol.

(1) Murfor^® jest jedynym w Polsce systemem zbrojenia murów typu „kratowniczka” (według PN EN 845-3) posiadającym aprobatę techniczną ITB. Zbrojenie Murfor^® jest zastrzeżonym produktem firmy Bekaert.

(2) Zalecenia podano na podstawie katalogu technicznego firmy Habe,
głównego dystrybutora produktów Murfor na terenie naszego kraju.

(3) Każdorazowo liczba kolejnych warstw musi zostać przeliczona przez konstruktora i zależy od szerokości nadproża oraz wysokości muru nad nadprożem.