Ostatnia dekada to okres błyskawicznego wzrostu popularności lamp i żarówek LED. Czy jednak trend ten wynika z realnych przesłanek, czy może jest tylko wynikiem udanego marketingu? W tym artykule odpowiadamy na to pytanie!

Jak działa żarówka LED?

Najważniejszym elementem każdego ledowego źródła światła jest jedna lub kilka diod elektroluminescencyjnych – zwanych właśnie LED. Co ciekawe, ich zasada działania opisana została jeszcze przed II Wojną Światową, jednak dopiero w latach sześćdziesiątych rozpoczęto ich masową produkcję w USA. Jednak z racji wysokich kosztów i ograniczonych możliwości, przez wiele lat były one używane do zastosowań specjalistycznych czy technicznych. Wykorzystanie ich w roli „codziennych” źródeł oświetlenia na dużą skalę nastąpiło jednak w zasadzie dopiero w ostatnich dekadach. Dlatego też nikogo nie może dziwić, że mało kto zdaje sobie sprawę, jak działają ledy. Tymczasem warto mieć choć ogólne pojęcie na ten temat, gdyż w niczym nie przypominają one klasycznych źródeł światła. Ich działanie możliwe jest dzięki zjawisku rekombinacji promienistej, w którego trakcie wydzielane jest promieniowanie – w paśmie widzialnym, ultrafioletowym czy podczerwieni. Głównym elementem każdej diody jest półprzewodnik o odpowiednich właściwościach – są to związki oparte na galu, w postaci chipu. Poza nim niezbędne są oczywiście też odpowiednie układy elektryczne i optyczne, które odpowiadają za zasilanie, sterowanie i odpowiednie skierowanie emitowanego światła. Jak więc widać, sposób działania ledów całkowicie różni się od zwykłych żarówek czy świetlówek.

Żarówki LED – czym się charakteryzują?

Same w sobie diody LED nie są jednak wykorzystywane do oświetlania pomieszczeń. Do tego celu umieszcza się je w różnego typu obudowach, które z założenia dostosowuje się do powszechnie używanych gwintów i gniazd – jak E14, E27, GU10 czy T8. Bardzo często są one stylizowane na klasyczne żarówki, reflektory czy świetlówki. Wbrew pozorom podejście takie nie wynika tylko z kwestii estetycznych. Podobne kształty i rozmiary wynikają także z dopasowania do typowych lamp i opraw. Mówiąc o oświetleniu LED, warto też podkreślić, że poszczególne źródła światła mogą posiadać jedną lub kilka diod. Niezależnie od przyjętego rozwiązania, wszystkie żarówki LED wyróżniają się:

• Niskim zużyciem prądu,
• Długim czasem działania,
• Dużo słabszym nagrzewaniem się obudowy.

Co przy tym warte podkreślenia, poszczególne produkty oferują różną jasność oraz barwę światła, dzięki czemu łatwiej można je dopasować do potrzeb danego pomieszczenia i wystroju.

Czy żarówki LED są energooszczędne?

Nie da się ukryć, że dla większości osób najważniejszą „cechą” żarówki jest zużycie prądu. I nie powinno to szczególnie dziwić, gdyż w przypadku klasycznych rozwiązań żarnikowych wydatki na energię elektryczną były bardzo wysokie. Dlatego też warto podkreślić, że ledy pod tym względem wypadają doskonale – czyli lepiej od wszystkich innych popularnych rozwiązań oświetleniowych. W tym miejscu trzeba jednak też podkreślić, że kolejne generacje ledów także różnią się pod tym względem. Dlatego też źródła światła tego typu mogą należeć do dwóch klas A++ lub A+++.

Ile kosztuje godzina świecenia żarówki?

Oświetlenie LED zużywa wielokrotnie mniej prądu od klasycznych żarówek – to fakt. Jak to jednak przekłada się na konkretne przykłady?

Aby policzyć, ile kosztuje używanie poszczególnych źródeł światła, można przyjąć, że odpowiednikiem żarówki 60 W jest świetlówka 13 W i LED 8 W. W 2020 roku średnia cena kWh wynosi z kolei 0,67 zł. Załóżmy wiec, że w domu posiadamy pięć lamp, które średnio są włączone przez pięć godzin dziennie. Oznacza to, że:

• W ciągu 365 dni zwykła żarówka zużyje 547,5 kWh za 366,83 zł.
• Pobór mocy świetlówki kompaktowej o porównywalnej jasności wyniesie wówczas 118,625 kWh, których koszt to 79,48 zł.
• Lampy LED w tym samym czasie zużyją z kolei 73 kWh, a więc koszt ich pracy wyniesie 48,91 zł.

Jeśli do powyższych różnic dodamy jeszcze różnice w żywotności – które także wypadają na korzyść ledów, to wniosek może być tylko jeden – przejście z żarówek żarnikowych, czy nawet minimalnie oszczędniejszych halogenów na produkty diodowe to oczywista oszczędność. Nieco inaczej wygląda sytuacja ze świetlówkami. W ich przypadku na pewno warto poczekać do chwili, aż ulegną one całkowitemu zużyciu. Zakup nowego leda w sytuacji, gdy mamy działającą świetlówkę będzie po prostu nierozsądny.

Czy więc warto korzystać z oświetlenia LED? Z całą pewnością tak! W końcu jest to najbardziej opłacalne, ekologiczne i do tego bezpieczne źródło światła, a co więcej, obecnie wybierać można spośród mnóstwa rozwiązań, takich jak żarówki, świetlówki czy panele LED.