Projekty infrastrukturalne to jeden z głównych elementów napędzających gospodarkę i biznes. Miniony rok pokazał, że na tym rynku dużo się dzieje i mogą pojawiać się nowe priorytety. O tym jaki był i jaki może być 2017 rok na rynku infrastruktury komentuje Tomasz Laudy,  Prezes Zarządu Qumak S.A.

Miniony rok upłynął pod znakiem zmian administracyjnych i konieczności uruchomienia środków z nowej perspektywy finansowej UE 2014-2020. Te dwa czynniki szczególnie wpłynęły na postęp w realizacji projektów infrastrukturalnych. Opóźnienie w otwarciu nowych projektów odczuwalne jest dla całego sektora, ale firmy podchodzą z dużą nadzieją na uruchomienie projektów, szczególnie w obszarze infrastruktury kolejowej i drogowej.

Tomasz Laudy, Prezes Zarządu Qumak S.A.

W 2016 roku zmieniła się też ustawa Prawo Zamówień Publicznych. Obecnie cena nie może być wyłącznym kryterium oceny oferty (maks. 60%). Zamawiający wprowadzili też inne kryteria oceny często subiektywne i nieprecyzyjne co przy małej liczbie kontraktów na rynku prowadzi do wielu protestów, odwołań i długotrwałych postępowań przed KIO, a w konsekwencji do znacznych opóźnień w realizacji projektów dofinansowanych z UE. Tym nie mniej można zauważyć obszary, w których widać ożywienie i takie, które mogą okazać się perspektywiczne. Należą do nich projekty synchronizujące wszystkie środki transportu czy też optymalizujące ruch drogowy w dużych ośrodkach miejskich. Realizacja tego typu projektów jest również istotna ze względów środowiskowych.

Nowe otwarcie w wojsku

Wyraźnie widać poruszenie w obszarze infrastruktury wojskowej, związane ze zmieniającym się układem geopolitycznym. Przystąpiono do modernizacji wojskowych lotnisk, w pierwszej kolejności skupiając się na systemach wspomagania operacji lotniczych np. systemach osłony meteorologicznej AWOS. Z końcem 2016 roku podpisaliśmy umowę na instalację nowoczesnych systemów AWOS (Automated Weather Observing Systems) na ośmiu lotniskach wojskowych, zaś w II połowie 2017 spodziewamy się ogłoszenia przetargu na projekt, dostawę i budowę systemów wspomagania lądowania w trudnych warunkach na kolejnych 10 lotniskach – mówi Tomasz Laudy, Prezes Qumak.

Na zmiany z zakresu infrastruktury wojskowej istotny wpływ będzie mieć „Program Modernizacji Technicznej” podpisany w IV kwartale 2016 r. przez Ministra Macierewicza. Zgodnie z Programem zaplanowano wydanie min. 77 mld złotych w latach 2017-2022, w tym zabezpieczono środki na zakup systemów uzbrojenia i sprzętu. Te plany dotyczą zarówno inwestycji lotniskowych np. budowa całodobowych lądowisk, płyt postojowych i hangarów, jak również budowy lądowisk bojowych rozlokowanych na poligonach i w innych miejscach strategicznych. W latach 2017 - 2018 planowane jest także ogłoszenie kilku przetargów na modernizacje lotnisk wojskowych. To wyraźny sygnał, że dojdzie do ożywienia projektów w tym obszarze.

Infrastruktura lotnisk cywilnych

W ostatnich latach wiele środków zainwestowano w modernizację infrastruktury na lotniskach cywilnych. Jesteśmy firmą z największym w Polsce doświadczeniem w realizacji wdrożeń z zakresu technologii lotniskowych i wykonawcą sporej części tych inwestycji. W minionym roku zrealizowaliśmy kolejne zamówienia związane z budową systemów AWOS i Ice Alert na 8 lotniskach, oraz z instalacją nowoczesnych systemów oświetlenia nawigacyjnego na lotnisku Warszawa - Babice – mówi Laudy. 

W roku 2017 środki w obszarze infrastruktury cywilnej będą ograniczone. Inwestycje będą skupione na poprawie infrastruktury nawigacyjnej i bezpieczeństwa. Głównym beneficjentem środków będzie Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, która planuje budowę wież kontroli ruchu lotniczego w Katowicach i Modlinie, wiele ośrodków radiowych oraz cztery nowe stacje radarowe. Dodatkowo zaplanowano budowę kilkudziesięciu stacji multirateracyjnych, uzupełniających sieć obecnych radarów. Do 2020 roku Polska Agencja Żeglugi Powietrznej chce wydać nawet 1,2 mld zł.

Zgodnie z przepisami unijnymi do 2020 wszystkie lotniska w Europie muszą wdrożyć Explosives Detection Systems (EDS) trzeciego poziomu, który odpowiada za wykrywanie materiałów wybuchowych w bagażach. Pierwszy tego typu system w Polsce wdrożyła,  w 2016 roku, firma Qumak na lotnisku w Krakowie.

Infrastruktura budynkowa i smart city

Wciąż dynamicznie rozwija się obszar automatyki budynkowej. Oprócz kompleksów biurowych pojawiają się obiekty naukowo - badawcze, które wymagają zastosowania nowych technologii do potrzeb rozwojowych i badawczych. Przykładem takiej realizacji jest oddany w 2016 roku przez Qumak jeden z najnowocześniejszych w Europie ośrodków laboratoryjno – badawczych CEZAMAT (Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii) przy Politechnice Warszawskiej. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom energetycznym, teletechnicznym oraz multimedialnym, polscy naukowcy mogą prowadzić w ośrodku zaawansowane prace badawcze nad przyszłościowymi materiałami i technologiami. Tego typu obiekty planują otworzyć także inne ośrodki naukowe.

Z kolei deweloperzy stawiają na rozwój nowych technologii w kompleksach biurowych. Automatyka, dedykowane systemy zarządzania budynkiem, rezerwacji czy rejestracji i bezpieczeństwa, to rozwiązania, które nadal będą ważnym elementem infrastruktury tych obiektów. To również trend wpisujący się w tzw. koncepcję smart cities, który przy wsparciu nowoczesnych technologii pomaga zintegrować nowoczesne budynki z infrastrukturą miejską i w konsekwencji lepiej zarządzać ruchem w miastach oraz zużyciem mediów w budynkach użyteczności publicznej orazobiektach komercyjnych.  Choć ostatnie kilkanaście miesięcy było okresem stagnacji w obszarze smart city rynek liczy, że to się szybko zmieni. Praktycznie wszystkie programy krajowe i regionalne, w ramach perspektywy 2014–2020, przewidują projekty z zakresu inteligentnej infrastruktury oraz o e-usług dla mieszkańców i przedsiębiorców. Według różnych szacunków i w zależności od tego jak pojemna jest definicja smart city,  budżet na inwestycje w tym obszarze można szacować na kilka a nawet kilkanaście miliardów euro.

Kolejny krok rozwoju tej infrastruktury to pełna integracja inteligentnych budynków z systemami zarządzania ruchem w miastach i podwyższanie poziomu autonomiczności tych obiektów z punktu widzenia energetycznego (np. zastosowanie odnawialnych źródeł energii czy tez stosowanie magazynówenergii).

Rynek infrastruktury IT

Mówiąc o infrastrukturze nie sposób pominąć obszaru IT. W minionym roku dało się odczuć zastój w tej dziedzinie, przede wszystkim ze względu na wspomniany brak uruchomienia projektów z nowej perspektywy unijnej. Nie mniej Qumak pozyskał kontrakty, min. na dostawę serwerów dla Sił Zbrojnych czy budowę klastrów obliczeniowych np. na Uniwersytecie Śląskim. Wciąż buduje się i modernizuje kompleksowe centra danych. Przykładem takiej realizacji jest zbudowane przez Qumak Centrum Obliczeniowe dla KIR, instytucji pełniącej kluczową rolę w obszarze rozliczeń międzybankowych i odpowiedzialnej za bezpieczny przepływ informacji drogą elektroniczną. Najbliższa przyszłość to rozbudowa tych centrów o platformy IaaS i PaaS przybliżające nas do skokowej dostępności oprogramowania z chmury.

Choć ilościowo projektów nie było dużo, to cieszy fakt ciągłych inwestycji w rozbudowę i modernizację infrastruktury IT. To obszar, który klienci muszą dostosowywać, choćby w warstwie cyberbezpieczeństwa, o czym świadczy rosnąca liczba zapytań ofertowych. Podsumowując, jesteśmy również dobrze przygotowani do planowanych w 2017 roku inwestycji zarówno na rynku publicznym jak i komercyjnym, wykorzystujących dostępne fundusze unijne. Z drugiej strony agresywnie ruszamy z rozwojem własnych i innowacyjnych rozwiązań celem zwiększenia konkurencyjności naszej oferty.