Pożar powoduje negatywne skutki zarówno ekonomiczne jak i społeczne. Po pożarze w centrum naszej uwagi są poszkodowani w wypadku. Ludzie są najważniejsi i to nie podlega dyskusji, jednakże ogień ma zawsze wpływ i konsekwencje dla właścicieli budynków. W przypadku budynków usługowych, wpływa również na tych, którzy w nich pracują lub przebywają.

Pożar dla właścicieli budynków może oznaczać spadek wartości nieruchomości i brak wpływów finansowych przez wiele miesięcy. Może również mieć długofalowe skutki w obszarze kosztów eksploatacji budynków. Według międzynarodowych firm ubezpieczeniowych¹ pomimo spadającej liczby pożarów w budynkach, koszt tych zdarzeń wzrasta. Przy czym w okresie 2002-2008 średni koszt spowodowany przez pożary wzrósł ponad dwukrotnie. Jest to spowodowane kosztami późniejszych remontów obiektów zniszczonych w wyniku pożaru².

Koszt pożaru

Na świecie wybucha od 7 do 8 milionów pożarów rocznie, w których poszkodowanych jest ponad 800,000 ludzi³. To ogromny poziom strat i zniszczeń.

Miliardy wydawane są na świecie na wznoszenie nowych i renowację istniejących budynków – a jeszcze więcej na ochronę wartościowych elementów i ludzi w nich. Jednakże pomimo świadomości potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa w budynkach, istnieją obszary zaniedbane, bądź pomijane , na przykład odpowiednia izolacja konstrukcji budynku. Tymczasem może ona odgrywać kluczową rolę w pasywnej ochronie przeciwpożarowej.

Wraz z wzrostem wymagań z zakresu efektywności energetycznej przy projektowaniu budynków, stosuje się coraz większe grubości izolacji. Nowe technologie ociepleń (jak np. ETICS dla ścian zewnętrznych), izolacje o lepszych parametrach energetycznych, mają na celu zmniejszenie zużycia energii, przez co zmniejszenie kosztów eksploatacji obiektu. Wpływa to znacząco na konkurencyjność obiektów, podnosząc ich wartość rynkową. Podobnie może się mieć kwestia w przypadku pasywnych zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Wykonawca pomoże

Wciąż wielu właścicieli budynków nie w pełni rozumie rolę, jaką pełni izolacja w zapewnieniu bezpieczeństwa pożarowego nieruchomości. Tymczasem różne izolacje, podobnie jak inne materiały budowlane, mogą różnić się parametrami technicznymi. Spośród wielu izolacji o podobnej skuteczności cieplnej, tylko niektóre materiały izolacyjne są niepalne i oznaczone Euroklasą A1. Oznacza to, że nie palą się w żadnych warunkach i nie przyczyniają się do rozprzestrzeniania się ognia. Inne natomiast są palne i muszą być chronione w starannie zaprojektowanych i wykonanych konstrukcjach warstwami z materiałów o dobrych charakterystykach ogniowych, np. za metalowymi lub gipsowo-kartonowymi osłonami.

- Montaż materiałów niepalnych jest w większości wypadków łatwiejszy, gdyż nie wymaga stosowania osłon lub przestrzeni oddzielających, a także dodatkowych zabezpieczeń, uszczelnień  i bardzo precyzyjnego wykonania detali . Skraca to czas wykonania prac, jak również podnosi ich jakość, ponieważ nie wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu montażu zabezpieczeń przeciwpożarowych. Dlatego też ważne jest by właściciele budynków korzystali z profesjonalnego doradztwa w zakresie wyboru materiałów przy budowie obiektu – mówi Krzysztof Zakrzewski z  Przedsiębiorstwa Techniczno-Budowlanego Nickel Sp. z o.o.

Inną kwestią do rozpatrzenia przez właścicieli budynków jest dym. Większość wypadków śmiertelnych w pożarach jest spowodowana dymem, utrudniającym oddychanie, zmniejszającym widoczność i zawierającym toksyczne produkty spalania. Dodatkowo jest on odpowiedzialny za znaczne zniszczenia w instalacjach i urządzeniach wewnątrz budynku. Wybierając niepalne izolacje i odpowiednio chroniąc palne materiały izolacyjne zmniejszamy niebezpieczeństwo wystawienia na działanie dymu.

Odpowiedzialność prawna

Zmartwieniem właścicieli budynków może być zagrożenie odpowiedzialnością prawną – karną i cywilną. Związana z zaniedbaniami w administrowaniu obiektem, jak również w stosunku do osób poszkodowanych w pożarze. Ten aspekt traktowany jest bardzo poważnie nie tylko w krajach zachodnich. Nawet w Chinach w ubiegłym roku, 41 osób zostało skazanych (lub oczekuje na wyrok) z powodu decyzji i działań, w wyniku których doszło do wybuchu pożaru w siedzibie China Central Television (CCTV). Wśród nich jest między innymi główny konstruktor siedziby CCTV, oskarżony o „spowodowanie wypadku w wyniku zastosowania niebezpiecznych materiałów”, i dostawca materiałów budowlanych, za rzekome dostarczenie nielegalnych materiałów. Zapytania padają również w stronę właściciela budynku – kto akceptował zastosowanie materiałów.⁴

- Zastosowanie niepalnych materiałów budowlanych ogranicza ryzyko szybkiego rozprzestrzeniania się ognia, a tym samym zmniejsza możliwość wystąpienia znacznych szkód w przypadku pożaru budynku – mówi Maria Dreger, kierownik Działu Norm i Standardów Rockwool Polska.

Ubezpieczenie na wypadek pożaru

Straty ekonomiczne i społeczne związane z pożarami, mogą wpłynąć na zmianę polityki straży pożarnej i mieć konsekwencje dla nastawienia firm ubezpieczeniowych. Dla ubezpieczycieli, fakt, że strażacy mogą nie wejść do pewnych budynków w związku ze zbyt dużym ryzykiem w trakcie akcji ratunkowych, oznacza wzrost kosztów odszkodowań.

Może się to przełożyć na zmianę stanowiska ubezpieczycieli w kwestiach zastosowania palnych materiałów budowlanych. Badania przeprowadzone przez Brytyjskie Stowarzyszenie Ubezpieczycieli pokazały, że średnia wartość odszkodowania z powodu pożaru wzrosła dwukrotnie od 2002 roku⁵. Biorąc pod uwagę, że ubezpieczyciele oferują zniżki nawet do 50% za stosowanie systemów zraszających⁶, możliwe jest, że pasywna ochrona budynku, taka jak niepalna izolacja, również stanie się wymaganiem w przypadku ubezpieczeń budynków w przyszłości. Przykładów nie trzeba szukać daleko.

Przykład z wysp

W 2003, w Wielkiej Brytanii, miał miejsce pożar fabryki Sahib Food. Zaprószony ogień w kuchni spowodował zapalenie się płyt warstwowych stanowiących przekrycie dachu. Jak się później okazało właściciel budynku nie poinformował precyzyjnie architekta o przeznaczeniu pomieszczenia i o tym, że może się w nim pojawiać się otwarty ogień (kuchnia).  Stąd projektant zastosował typowe, powszechnie stosowane, tanie płyty warstwowe z palnym rdzeniem izolacyjnym. Niewielki dodatkowy wydatek na płyty z niepalną izolacją mógł zapobiec rozprzestrzenianiu ognia z pomieszczenia kuchni i zminimalizować skutki pożaru do jednego pomieszczenia. W rzeczywistości pożar rozprzestrzenił się błyskawicznie, zniszczył doszczętnie całą fabrykę, firma zbankrutowała, a ubezpieczyciel obiektu, uznał, że odszkodowanie nie należy się, bo tak duży pożar musi być skutkiem zaniedbań. Dlatego skierował sprawę do sądu, którego ostateczne rozstrzygnięcie wskazało jako winnego – inwestora. W wyniku orzeczenia sądu Sahib Foods, mimo posiadanego ubezpieczenia, musiał samodzielnie pokryć wszelkie straty związane z pożarem.

W rzeczywistości, nawet jeśli firma ubezpieczeniowa wypłaci pełne odszkodowanie za straty w wyniku pożaru, czas potrzebny do naprawy skutków działania ognia, dymu i wody może być niszczący dla firmy. W niektórych przypadkach pożar może prowadzić do bankructwa – nawet najbardziej przyjazna firma ubezpieczeniowa nie może zastąpić utraconych na rzecz konkurencji klientów, w trakcie renowacji obiektu.

Dlatego też warto w trakcie inwestycji lub modernizacji, remontu obiektu zwrócić uwagę na rodzaje materiałów wykorzystywanych przy pracach budowlanych. Klasa reakcji na ogień – euroklasa A1 to najwyższa klasa niepalności, najbezpieczniejszy ogniowo materiał. To zabezpieczenie pasywne elementów konstrukcji budynku , jakie możemy stosować w budynkach. informacje o klasie ogniowej wyrobów budowlanych można znaleźć wprost na etykiecie produktu. Odpowiednio dobrane materiały budowlane mogą chronić naszą nieruchomość przez cały okres jej użytkowania.

Treść i wnioski zawarte w niniejszym artykule zostały wybrane przez Grupę Rockwool. Artykuł jest przeznaczony dla profesjonalistów i tylko do celów informacyjnych. Grupa Rockwool nie ponosi odpowiedzialności za bezpośrednie lub pośrednie straty lub szkody spowodowane przez wykorzystanie tego artykułu lub treści w nim zawartych.

1 - http://www.thebigredguide.com/docs/moredocs/ABI_report_Tackling_Fire_-_A_Call_for_Action.pdf, str. 9

2 - http://www.thebigredguide.com/docs/moredocs/ABI_report_Tackling_Fire_-_A_Call_for_Action.pdf, str. 9

3 - http://ec.europa.eu/consumers/cons_safe/presentations/21-02/ctif.pdf

4 - http://www.bangkokpost.com/news/asia/169365/china-to-prosecute-23-for-cctv-tower-fire-court

5 - http://www.thebigredguide.com/docs/moredocs/ABI_report_Tackling_Fire_-_A_Call_for_Action.pdf, str. 9

6 - http://www.constructaquote.com/2492/section.aspx/1251/fire-building-regulations